Je hoort het overal, er is krapte op de arbeidsmarkt. In bijna alle sectoren is er een tekort aan personeel. Maar wat zijn de oorzaken voor de krappe arbeidsmarkt? En wat zijn mogelijke oplossingen ervoor? We bespreken het hier.
Een krappe arbeidsmarkt: betekenis
Een krappe arbeidsmarkt, in tegenstelling tot een ruime arbeidsmarkt, gaat over een situatie waarin er relatief meer vraag naar arbeid is, dan er aanbod is. Vaak betekent dit dat er meer openstaande vacatures zijn dan werklozen. In deze situatie ondervinden werkgevers vaak problemen met het vinden van (geschikt) personeel. Die personeelstekorten leiden tot verschillende uitdagingen.
In bepaalde sectoren is het tekort aan personeel in het bijzonder nijpend, zoals in de zorg, het onderwijs, de horeca, het OV, de luchtvaart en meer.
Drie oorzaken voor een krappe arbeidsmarkt
Er zijn verschillende oorzaken voor de krapte op de arbeidsmarkt, waaronder:
- Vergrijzing, de Nederlandse bevolking wordt gemiddeld ouder en er zijn minder kinderen. Deze situatie leidt ertoe dat de beroepsbevolking krimpt. Er zijn minder mensen beschikbaar om te werken, terwijl de vraag naar arbeid vaak gelijk blijft of zelfs toeneemt.
- Onbenutte arbeidskrachten. Er is een groep Nederlanders die wel aan de slag kunnen of meer uren willen werken. Deze groep komt of niet aan een baan, meer uren of is niet actief op zoek naar werk. Het gaat hier onder andere om migranten, 55-plussers en mensen met een beperking.
- Deeltijdwerken, veel mensen in Nederland doen deeltijdwerk. Het is zelfs zo dat Nederland het grootste aandeel aan deeltijdwerkers heeft van alle Europese landen. Het gemiddelde aantal werkuren ligt zelfs op 32,1 uur per week.
Wat is het verschil tussen een krappe en ruime arbeidsmarkt?
In een ruime arbeidsmarkt is er een overschot aan werklozen ten opzichte van het aantal vacatures. Dit heeft invloed op het arbeidscontract en CAO-onderhandelingen, doordat werkgevers een machtpositie hebben.
In een krappe arbeidsmarkt is dus het tegenovergestelde waar, werkgevers moeten concurreren om een schaarsere groep beschikbare werknemers, wat dan weer leidt tot een sterkere positie voor werkzoekenden.
Is er sprake van marktwerking op de arbeidsmarkt?
Tot op zekere hoogte is er sprake van marktwerking op de arbeidsmarkt, maar het werkt niet helemaal zoals bij andere markten.
Er is wel degelijk sprake van vraag en aanbod, maar er zijn wel grote verschillen in de marktwerking. Arbeid is een heterogeen goed, de kwaliteiten en eigenschappen van werknemers verschillen enorm. Daarbij verschilt het salaris ook enorm van persoon tot persoon.
Daarnaast is het moeilijk om naar andere sectoren over te stappen, doordat je kennis en ervaring nodig hebt om in veel sectoren binnen te kunnen komen. Als laatste is de transparantie in de markt niet aanwezig, werknemers weten niet wat alle beschikbare banen zijn.
Oplossingen voor de krappe arbeidsmarkt
Hoe zorgen we dat er minder openstaande vacatures zijn?
Om de krappe arbeidsmarkt op te lossen zijn er verschillende mogelijk. Zo kunnen werkgevers kiezen om de arbeidsvoorwaarden flexibeler te maken, waardoor het de werktijden en de standplaats per werknemer verschilt. Dit geeft mensen tegelijkertijd meer autonomie, wat een positief effect kan hebben op de gezondheid. Daarmee voorkom je dus ziekte.
Het verhogen van de salarissen is natuurlijk altijd een optie, dit zou je bijvoorbeeld kunnen doen om ervoor te zorgen dat mensen meer uren gaan werken.
Verhoog de kwaliteit van het werk, dit kan je als werkgever doen door meer rekening te houden met interesses en door de competenties van huidige werknemers te helpen ontwikkelen. Daarnaast is de werkcultuur ook belangrijk, men hecht waarde aan goede ondersteunende collega’s en leidinggevenden. Doordat je je personeel doorontwikkeld gaat de productiviteit en de kwaliteit van het werk omhoog.
Een andere optie is het aannemen van mensen die nu vrijwel buiten de arbeidsmarkt staan. Denk aan 55-plussers, mensen met een beperking, en mensen met een migratie achtergrond.
Ook kan je ervoor kiezen arbeidsmigratie te stimuleren en krachten uit het buitenland aantrekken. Met enige extra inspanning, kan een kandidaat die op het eerste oog ongeschikt lijk toch een waardevolle werknemer worden in jouw organisatie.
Een andere optie om ervoor te zorgen dat er minder openstaande vacatures zijn is door kunstmatige intelligentie en/of andere technologieën te gebruiken om sommige functies te vervangen.
Gevolgen van de krappe arbeidsmarkt
Een krappe arbeidsmarkt heeft een aantal gevolgen:
Sterkere cao-onderhandelingen
Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt, hebben werknemers en vakbonden een sterkere onderhandelingspositie. Als mensen überhaupt gaan solliciteren ten minste.
De verhouding tussen bedrijven en werknemers is dan scheef. De krapte kan leiden tot hoge loonstijgingen voor sommige vacatures. Uiteindelijk kan dit leiden tot een hogere prijs van producten en diensten voor consumenten.
Afnemende kwaliteit in organisaties
Doordat er nauwelijks personeel beschikbaar is, moeten minder mensen meer doen. Een gevolg van minder personeel is daardoor dat de kwaliteit van processen lager is. Daarbij is het ook zo dat het vinden van geschikt talent lastiger is, waardoor een werkgever genoegen moet nemen met minder en dat zorgt ook voor een afname in de kwaliteit.
In een sector als de zorg en het onderwijs kunnen de gevolgen natuurlijk al helemaal desastreus zijn. Als de kwaliteit in die sectoren niet gewaarborgd blijft, heeft dit verstrekkende gevolgen.
Sluiten van bedrijven door te veel openstaande vacatures
In sommige gevallen kan het tekort zo nijpend zijn, dat en bedrijf omvalt. Als je de roosters niet voldoende in kan vullen en daardoor niet genoeg omzet kan draaien,
Grotere investering in technologie
Een grotere investering in technologische alternatieven is ook een mogelijk gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt. Als bedrijven het juiste personeel niet kunnen vinden, dan zullen ze zoveel mogelijk de taken proberen te vervangen met technologie. In de toekomst kan dit zorgen voor minder werkgelegenheid waardoor er een ruime arbeidsmarkt kan ontstaan.
Beperkte economische groei
Als bedrijven moeite hebben met het aannemen van nieuw personeel, dan kan dit de groei van de economie belemmeren. De productie neemt af en daarmee het aantal verkopen ook.
Laat Farrow je helpen met het vinden van geschikt personeel in een krappe of ruime arbeidsmarkt
De krappe arbeidsmarkt is voor zowel werkgever als werknemer een uitdaging. Dit is niet anders voor een ruime arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt is vrijwel nooit in evenwicht. Allen al, doordat de situatie in een bepaalde sector heel anders kan zijn dan in andere sectoren.
Als recruitment partner is Farrow in staat jou te helpen met je recruitment vraagstukken. Ongeacht de staat van de economie. Wij denken in langere termijn oplossingen. Met ons uitgebreide netwerk en dienstverlening zorgen wij ervoor dat de juiste mensen bij jou terechtkomen en dus niet bij de concurrent. Zo krijg jij je vacature vervuld.
